O Couto, en Ponteceso, estará pleno de actividade ata domingo: así se presenta esta primeira xornada
01 sep 2022 . Actualizado a las 05:00 h.Chegou o día, chegou o ano, e nel concentrarase a emoción do vivido nos últimos catro decenios. As Festiletras do Couto, en Ponteceso, están de redondo aniversario, e hoxe bota a andar un extenso programa deseñado dende a Fundación Pondal que seguirá ata o domingo. Música, contos, teatro, artesanía, pintura, divulgación, conciencia, coñecemento propio, Festiciencia, regueifa, moita literatura... De todo isto haberá, este xoves cunha xornada pensada para os máis novos.
A zanqueira Vanessa Rivas, o teatro de O galo Quirico, os contos de Patas con peixe ou a música de Paco Nogueiras acompañarán un percorrido festivo por toda a aldea, das 11.00 horas en adiante. En paralelo, os pequenos participantes na tamén 40.ª edición da Escola de Verán poderán achegarse a testemuñas femininas dun tempo que non queda tan lonxe, mais do que non cómpre desmemoria. Omar Rabuñal, que xa ten feito máis traballos divulgativos coa Fundacion Pondal, dirixe Que o conten elas, unha reportaxe documental para a que seleccionou as vivencias de mulleres da zona «que tiveron unha vida difícil, coma case todas as da súa época», conta el mesmo. Polo difícil acceso á educación, por ter traballos moi duros que as levaban a camiñar 40 quilómetros diarios para vender peixe ou leite, ou por terse visto discriminadas polo simple feito de ser mulleres. Á hora de entrar nun bar, á hora de regueifar ou mesmo de poñerse a traballar nun torno oleiro. Dende a voz de menor idade, a da coristanquesa Lupe Blanco, ata a máis veterana, de Corme, cos 90 a voltas, hai un bo número de testemuñas: «A maioría teñen entre 60 e 90», cifra Rabuñal. Deste traballo ten feitas dúas versións en canto a duración, se ben a que se proxectará hoxe será de 15 minutos. A proposta inclúe logo actividades coa escritora Andrea Maceiras. Con ela os nenos e nenas traballarán a visión de xénero, «dun xeito interactivo». Ben pode ser a través de promoción, de entrevistas ás protagonistas —que estarán alí presentes—, de divulgación a través das redes sociais...
Tres mestres para a noite
De Quico Cadaval, Celso Fernández Sanmartín e José Luís Gutiérrez, Guti, din que teñen un universo propio, unha voz singular e un xeito especial de contar historias. Eles serán os encargados de pechar este primeiro día de Festiletras con Tres vellas (polo menos), que vén a ser a demostración (ou non) de todo o anterior, pero sobre todo son contos e historias da sabedoría colectiva das persoas que llos contaron. Con ironías, pausas, elegancia...: 22.00 horas.
«O máis importante é que nos veñades visitar»
En véspera do arranque das 40.ª Festiletras, e fronte a esa creación artística que deixará perenne a pegada deste milagre cultural, lembrouse onte o extenso programa de actividades que, dende hoxe ata o domingo, dinamizarán a aldea do Couto. «Corenta anos de Festiletras, catro días de celebración. Todo o mundo é benvido no Couto», afirmou o presidente da Fundación Pondal, Lois García Carballido, tamén alcalde de Ponteceso. Unha celebración das Letras única en Galicia que, afirmou, nunca sería posible sen o traballo da propia fundación pondaliana, pero tampouco sen a colaboración da asociación Monte Branco, o consistorio, a Deputación da Coruña, a Xunta de Galicia e tantas empresas privadas que brindan o seu apoio para esta iniciativa. «Pero sobre todo, sería imposible sen o voluntariado», expresou.
Nesta presentación, acompañado Lois polos artistas de Mutante Creativo que xa traballan no Couto, así como por Xosé María Varela e Adrián Varela, en representación da Fundación Pondal, lembrou que o sábado será, aínda máis, «un día especial». Será nas Festiletras, en Ponteceso, onde se celebre o día da provincia. Rubrícase un acordo coa Deputación mediante o cal o ente provincial achegará, para este 3 de setembro, a posibilidade de subir en globo aerostático durante toda a xornada. «Música, artesanía, arte na rúa, todo tipo de manifestacións culturais, pero falta o máis importante, que nos veñades visitar ao Couto». Motivos non faltarán, con propostas para gustos e idades variadas.
A carpa non era a primeira opción, pero...
Acción, reacción. Non era a primeira opción, como contaron por redes dende as Festiletras, pero houbo que acollerse a ela. As previsións de tempo para a fin de semana non son as mellores, así que haberá carpa, con extensión abonda para acoller aos festivaleiros. Polo de pronto, a continuación, o programa ao detalle para hoxe:
Xornada de mañá
«A aldea do coNto». Baixo este xogo de palabras que une as ideas de «aldea do Couto» e «aldea de conto» sucederanse ao longo da mañá de hoxe un bo número de actividades entre as 11.00 e as 13.30 horas, dirixidas a público miúdo e familiar. Haberá, así, un percorrido polos «ghaliñeiros» de aldea, na compaña da zanqueira Vanessa Rivas.
Teatro enxebre da man de «O galo Quirico», obradoiros e contacontos con «Patas de peixe» e música a cargo de Paco Nogueiras entreterán aos máis novos durante toda a mañá. Afianzando a semente é como dende O Couto levan anos reivindicando o futuro para o rural.
«Que o conten elas». Tamén en horario de maña, entre as 11.00 e as 13.30 horas, proxectarase o documental «Que o conten elas», dirixido por Omar Rabuñal. Logo, traballarase con visión de xénero da man de Andrea Maceiras.
XORNADA DE NOITE
«Tres vellas (polo menos)». Chega forte a primeira noite de Festiletras, con tres voces referenciais da narración oral en Galicia. Quico Cadaval, Celso Fernández Sanmartín e José Luis Guitérrez, Guti, ofrecerán a proposta «Tres vellas (polo menos)», prevista para as 22.00 horas. Donativo: 8 euros.
TODA A SEMANA
«Muta O Couto». Hai algún tempo que a filosofía de «derribar muros» con arte tamén calou na aldea do Couto, onde locen paredes cargadas de mensaxe e cor. Nestas corenta Festiletras seguirase traballando nesta liña e, e feito, as intervencións xa teñen comezado, polo que estes catro días iranse vendo os avances e resultados. Mutante Creativo, con Sokram e Mou; Cestola na Cachola e Juan Rivas deixarán a súa pegada en tres localizacións distintas, segundo indicou Xosé María Varela, xerente da Fundación Pondal: unha eira, unha parede e postes da luz de cemento. Unha mutación, un novo xeito de mirar.