Unha exposición percorre a historia dos cincuenta anos do grupo
22 oct 2022 . Actualizado a las 05:00 h.«Sementar sementarei / loguiño de clarear...». Foron moitos os que cantaron esa canción, ben en festas, ben en xuntanzas de amigos ou de parentes. A semente deu froito, e boa parte desa colleita pode verse dende hoxe en Lugo. Sementeira, cuxa letra comeza coas frases do inicio deste parágrafo, é unha das creacións máis coñecidas de Fuxan os Ventos. Apareceu na rúa a finais dos setenta, pero o grupo xa levaba anos labrando na leira da canción galega. A súa orixe tivo lugar hai hoxe 50 anos, e ese medio século de vida reflíctese nunha exposición que se inaugura no centro cultural O Vello Cárcere, de Lugo, a cidade na que se conformou a banda.
A mostra ten un título sinxelo, «Fuxan os Ventos. 50 anos de historia», que acada todo o seu significado. Tal día coma hoxe, en 1972, o grupo actuou no Cancioneiro das San Lucas, festival celebrado co gallo das feiras e festas de Mondoñedo. Fuxan os ventos era o título da canción, que se alzou co primeiro premio, e a formación decidiu, poucas horas despois de coñecer a decisión do xurado, que aquel debía ser o seu nome. Aínda que pasou moito tempo, o proxecto enche un baleiro que recoñece a súa comisaria, Sabela Fraga: malia tratarse dun grupo que fixo historia na canción galega e que converteu algúns dos seus temas en éxitos populares, non se ten feito ata agora una mostra semellante.
O que visite en Lugo O Vello Cárcere —hai un acto oficial de apertura ás doce, neste mediodía, e logo, ás sete da tarde, outro para o público en xeral— atopará información que se cadra xa coñece, pero tamén descubrirá material inédito. Cartaces, fotos e mesmo audios de gravacións en ensaios dos anos setenta e oitenta configuran unha narración que Fraga define como necesaria: Fuxan os Ventos non só foi un grupo que achegou a canción en galego a un público amplo, senón que deixou, di, «unha fonda pegada na historia de Galicia».
De todos os xeitos, a exposición non está concibida como unha concesión a nostálxicos nin como un intento de arqueoloxía musical. O material, cos seus variados contidos, permite un percorrido polos 50 anos do grupo: os máis novos, aínda que coñezan o nome, quizais se sorprendan ao veren discos de vinilo ou casetes cos que as cancións do grupo se popularizaban hai décadas. Pero máis alá de anécdotas, subliña Fraga, a mostra quere recoller a relación do grupo co tempo no que xurdiu e medrou: Fuxan os Ventos, reflexiona a responsable da montaxe, «tiña capacidade de interpelar a outros públicos diferentes».
Tres eixes
Os eixes da exposición son tres. Por unha banda, o contexto no que naceu o grupo, cando o franquismo vivía os seus derradeiros anos e fenómenos musicais como Voces Ceibes xa levaban un tempo de actividade. Por outra, a cronoloxía dun grupo que non só actuou en festivais dentro e fóra de Galicia senón que chegou cos seus instrumentos e as súas voces a vilas pequenas e a parroquias do país. Tamén ofrece o que Fraga define como «universo creativo do grupo», de xeito que o espectador pode mergullarse nas fontes de inspiración dos seus membros ou no modo en que se foron compoñendo as cancións. Porén, advirte que non é unha exposición técnica, para iniciados, senón «popular, de diálogo co pobo».
Que non é unha cita co pasado tamén se amosa noutro feito que anuncia a comisaria da exposición. No material figuran cancións dun disco que se editará proximamente, así que á historia do grupo, distinguido nos premios Martín Códax deste ano, aínda lle quedan capítulos por escribir. A mostra, que organizan a Xunta e a área de cultura, turismo e promoción da lingua do Concello de Lugo, pode visitarse ata o 22 de xaneiro, e logo instalarase noutras cidades.